EPO een placebo? (Pagina 2 van 2)

op Topsport Topics staat nog een stukje over doping EPO uit 2012, literatuurstudie, van een aantal leidse farmacologen.
Heb het maar even eronder erin gekopieeerd.

Wetenschappelijk gezien is er geen bewijs dat wielrenners uit het profpeloton sneller fietsen wanneer zij EPO gebruiken. Althans, dat beweren Leidse farmacologen op basis van een literatuurstudie. Hoewel deze opmerkelijke boodschap inmiddels door diverse dagbladen en websites letterlijk is overgenomen, zijn enige kanttekeningen wel op zijn plaats.
Graham Campbell
Afgelopen november bereikten alle EPO-beschuldigingen in het wielrennen een climax toen het USADA-rapport over Lance Armstrong verscheen. In het rapport beschuldigen meerdere oud-ploeggenoten Armstrong van stelselmatig EPO-gebruik. Het gevolg van het rapport was dat Armstrong zijn 7 Tourzeges moest inleveren.

Hoewel het gebruik van het hormoon EPO (erytropoëtine) de aanmaak van rode bloedcellen stimuleert en daarmee de hematocrietwaarde laat stijgen, stellen de Leidse auteurs dat er geen wetenschappelijk bewijs is dat dit ook tot betere sportprestaties leidt. Deze conclusie baseren zij op een literatuurstudie waarin zij onder andere 13 studies de revue laten passeren waarin het effect van EPO op het leveren van een duurprestatie is onderzocht. Het prestatieniveau van de onderzochte proefpersonen lag in alle studies ver onder dat van professionele wielrenners. De hoeveelheid EPO die de proefpersonen kregen lag meestal in de buurt van de 150 IU/kilogram lichaamsgewicht per week. Als gevolg hiervan steeg de hematocrietwaarde, ongeacht de getraindheid van de proefpersonen, met 8,3% tot 19%, hetgeen resulteerde in een toegenomen maximale zuurstofopname (VO2max) van 7% tot 9,7%. In een aantal studies is als gevolg van de toegenomen VO2max ook een hoger vermogen geleverd tijdens een uitputtingstest.
Ondanks dat de getallen er duidelijk op wijzen dat het gebruik van EPO een positief effect heeft op de VO2max, stellen Heuberger en collega’s dat het toch onwaarschijnlijk is dat dit bij professionele wielrenners tot betere prestaties leidt. Deze positieve effecten zijn immers gevonden bij matig getrainde wielrenners en volgens Heuberger zijn deze effecten dan ook niet zonder meer van toepassing op profrenners. Ook stelt Heuberger dat de VO2max eigenlijk helemaal geen goede voorspeller is van de uiteindelijke wielerprestatie aangezien wielrenners tijdens wedstrijden slechts zeer kort op dit maximum rijden. Een ander punt dat maakt dat de wetenschappelijke onderbouwing voor het gebruik van EPO volgens Heuberger erg mager is heeft betrekking op de slechte kwaliteit van de studies. Van de 13 studies zijn er slechts 5 dubbelblind uitgevoerd en bij maar 8 studies was er een controlegroep.

Hoewel het een erg nette en uitvoerige literatuurstudie is, behoeft de conclusie dat er geen bewijs is dat het gebruik van EPO de wielerprestatie kan verbeteren de nodige nuance. Zo is het maar de vraag of wielrenners die EPO gebruiken dat doen in de hoeveelheden die tot op heden zijn onderzocht. Een wetenschapper mag namelijk pas een studie uitvoeren na goedkeuring van een medisch ethische commissie. Deze commissie let er op dat de proefpersonen geen gezondheidsrisico’s lopen tijdens het onderzoek. Wielrenners hebben dit probleem niet. Als zij een gezondheidsrisico willen lopen door EPO te gebruiken is dat hun eigen keuze. Het is dan ook niet ondenkbaar dat wielrenners grotere hoeveelheden EPO gebruiken dan tot op heden is onderzocht. Ook de stelling dat het verhogen van de hematocrietwaarde wellicht niet tot betere prestaties zal leiden is (te) kort door de bocht. Een hogere hematocrietwaarde leidt tot een hogere VO2max, waarbij ook submaximale duurinspanning op een hogere intensiteit te leveren is. Dus ook een voordeel bij lange Touretappes en Klassiekers. Een laatste punt van kritiek heeft betrekking op het feit dat de auteurs dezelfde fout maken die zij anderen verwijten. Namelijk het één op één vertalen van onderzoeksgegevens van de ene naar de andere doelgroep. Zo stellen de auteurs dat de positieve effecten van EPO-gebruik bij matig-getrainde wielrenners niet zomaar van toepassing zijn bij profrenners. Aan de andere kant waarschuwen de auteurs wel voor allerlei contra-indicaties die afkomstig zijn uit onderzoek bij (nier-)patiënten. Waarom die dan wel zomaar te vertalen zijn naar profrenners is onduidelijk.
P. (Paul) Schermers en A.P. (Peter) Hollander
Heuberger JAAC, Cohen Tervaert JM, Schepers FML, Vliegenthart ADB, Rotmans JI, Daniels JMA, Burggraaf J, Cohen AF (2012) Erythropoietin doping in cycling: Lack of evidence for efficacy and a negative risk-benefit. Br. J. Clin. Pharmacol., DOI:10.1111/bcp.12034